پایان سیاهِ ازدواج سفید

آفتاب نیوز :

بی شک نمی توان بر روی رابطه نامشروع و خارج از مقررات شرعی برای ارتباطات بی قاعده و شفاهی زوجین عنوان «ازدواج» سفید نهاد اما به ناگزیر در این مقال این عبارت نادرستِ مصطلح را از منظر آسیب شناسی مورد بررسی قرار می دهیم.

ازدواج سفید یک آسیب اجتماعی است که در برخی کشورها در حال رواج است. در این نوع ازدواج، زوجین همسری رسمی و قانونی ندارند و به اصطلاح با توافق شفاهی خود، با هم زندگی می کنند. اما ماندگاری و پایداری این نوع ارتباط بسیار بحث برانگیز است و با خود معضلات و مشکلات و در نهایت بحران هایی پدید می آورد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

حقوق و تضمین قانونی
در ازدواج سنتی و قانونی، زوجین حقوق و تضمیناتی مانند حق بهره مندی از ثبت ازدواج، حقوق مالی و ارث و دیگر حقوق قانونی دیگر را دارند. در ازدواج سفید، این حقوق به صورت قانونی تضمین نمی شود و زوجین در مواجهه با خطرات حقوقی بیشتری قرار می گیرند.

یکی از خسارات ازدواج سفید، عدم تعهد رسمی زوجین به یکدیگر است. زیرا در این نوع ازدواج، توافق نامه و قراردادی مشخص برای ارتباط دو طرف وجود ندارد و بنابراین هیچ تعهد قانونی برای حفظ وفاداری و پایداری ازدواج وجود ندارد.

نقص در پشتیبانی اجتماعی
ازدواج سفید در اجتماعات بسیاری به عنوان غیرقابل قبول و نامتعارف در نظر گرفته می شود. به همین دلیل، زوجین ممکن است با مخالفت یا نگرانی اعضای خانواده، جامعه و همسایگان خود مواجه شوند. این مشکل می تواند رابطه را به طور قابل توجهی تحت فشار قرار داده و در نهایت باعث شکست آن شود.

عوارض روانی و اجتماعی
ازدواج سفید عوارض روانی و اجتماعی برای زوجین به همراه دارد. این عوارض می تواند شامل اضطراب، احساس عدم امنیت، احساس تنهایی و عزت نفس باشد.

ازدواج سفید و مغایرت آن با قوانین اسلام و فرهنگ ایرانی

ازدواج سفید با قوانین اسلام و فرهنگ جامعه ایرانی در تضاد است. اسلام، به ازدواج و رابطه حلال بین زن و مرد اهمیت بسیاری می دهد. قرآن و سنت پیامبر اسلام (ص) قوانین و مقررات دقیقی درباره ازدواج تعیین کرده است. بر اساس این قوانین، ازدواج باید به شکل رسمی و حلال صورت گیرد و طرفین باید در قبال یکدیگر تعهد و وفاداری داشته باشند. ازدواج سفید که عملاً بدون تعهد رسمی صورت می گیرد، با این قوانین اسلامی در تضاد است.

در فرهنگ جامعه ایرانی نیز، ازدواج بصورت رسمی و قانونی به عنوان یک رویداد مهم و مقدس محسوب می شود. ازدواج با تعهد و وفاداری به همسر، خانواده و ارزش های اجتماعی همراه است. ازدواج سفید، به عنوان یک رابطه غیرقانونی و بدون تعهد رسمی، با این فرهنگ جامعه در تضاد است و با نگرانی و مخالفت جامعه همراه می شود. ازاینرو شرایط عقیدتی فرهنگی جامعه از همان ابتدا این رابطه را به خفا و دوری از اجتماع می کشاند.
 

والدین همواره نگران آینده فرزندانشان هستند. ازدواج سفید به عنوان علامتی از ناپایداری رابطه زناشویی درنظر گرفته می شود و والدین را در وضعیت نگرانی مداوم قرار می دهد. البته که خیلی از والدین حتی از وجود ازدواج سفید فرزندانشان بی اطلاع هستند. متاسفانه همین مشکل باعث می شود بدون تعهد قانونی و رسمی، زندگی زناشویی فرزندانشان به مشکل خورده و نسل های آینده نیز تحت تاثیر قرار بگیرند.

 یکی از مهم ترین مشکلات ازدواج سفید این است که عدم اعتماد و ثابت قدمی در رابطه وجود دارد. در اینچنین وضعیتی والدین نگران می شوند که فرزندانشان در صورت انجام ازدواج سفید، دچار تنش ها و تغییرات زیادی در رابطه زناشویی خود شوند که تبعات ناخواسته و پایداری می تواند به همراه داشته باشد.

به تمام مشکلات اعتقادی، فرهنگی و حقوقی ازدواج سفید، موارد زیر را نیز می توان افزود:

حقوق مالی و تقسیم مشاغل: در صورت ازدواج سفید، زوج ها حقوق مشترک قانونی و تقسیم مشاغلی مشابه ازدواج رسمی ندارند. این ممکن است به فردی یا هر دو طرف منجر شود که به علت عدم وجود تعهدات قانونی، دچار تضرر مالی شوند.

حقوق مسکن: زوج هایی که ازدواج سفید را انتخاب می کنند، ممکن است به حمایت های قانونی برای تقسیم وراثت مسکن و دیگر دارایی ها دست نیابند. این موضوع می تواند در صورت وقوع مشکلات بین زوج ها، نسبت به تقسیم مناسب دارایی ها و مسایل مالی موجب اختلافات و مشکلاتی شود.

حقوق فرزندان: در صورت ازدواج سفید، علاوه بر بحث نامشروع بودن فرزند که هم مشکل جدی عقیدتی دارد هم فرهنگی، حقوق فرزندان نیز به طور قانونی تضمین نمی شود. این معضل، به مشکلات و سختی ها در برهمکنش و مسیولیت پذیری نسبت به فرزندان منجر می شود. همچنین، در صورت جدایی والدین، فرزندان نیز در مواجهه با مشکلات حقوقی و مالی قرار می گیرند.

تبعات ازدواج سفید چیست؟

شاید چنین ازدواجی به صورت مقطعی نیازهای جنسی و عاطفی را مرتفع کند اما قطعا یک عمل خارج از عرف و بزه اجتماعی محسوب می شود که حتی در یک جامعه غیر مسلمان نیز به درستی پذیر نمی شود به این دلیل که هیچ نوع ارزش یا حمایت قانونی ای برای این ازدواج قایل نشده، تبعات اجتماعی آن اجتناب ناپذیر است.

حال در جامعه اسلامی ما و در قانون که این رابطه زنا است و فرزند حاصل از این رابطه مشروعیت قانونی ندارد؛ چراکه نمی توان نسبت فرزندی او با پدرش را ثابت کرد. در واقع بیشترین لطمه را فرزندان این نوع روابط می خورند چون آیندۀ مبهمی دارند. بارداری های ناخواسته و عوارض بهداشتی که پس از سقط جنین غیرقانونی برای زن ایجاد می شود از دیگر مشکلات این معضل اجتماعی است..در چنین ازدواج هایی چون طرفین تعهدی به یکدیگر ندارند هرآن احتمال دارد که یک کدامشان از شرایط موجود اظهار نارضایتی کند و به راحتی از رابطه بیرون بیاید. تبعات شکست عاطفی و روحی این رابطه بسیار زیاد و جدی است. همچنین  از نظر قانونی این رابطه جرم است فرد همواره اضطراب و تشویش را در وجودش حس می کند و نمی تواند آرامشی را که یک ازدواج قانونی با خود به همراه دارد داشته باشد.

از بعد اجتماعی، خانواده و اطرافیان این ازدواج را همچون یک ازدواج قانونی نمی پذیرند و پسر و دختر حمایت لازم را از آن ها نمی بینند. این مسیله می تواند تاثیرات مادی و معنوی زیادی در زندگی دختر و پسر بگذارد. حضانت فرزندان حاصل از این روابط معمولاً برعهدۀ زن است و زن چه از نظر مالی و چه معنوی شکست خورده و بلاتکلیف می شود.
متاسفانه مشکلات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، افزایش آمار طلاق، آزمودن طرف مقابل، بی اعتقادی به امر مقدس ازدواج، از مهم ترین علل گرایش به ازدواج سفید محسوب می شوند که در مطالب بعدی به تفصیل به این مهم خواهیم پرداخت.
 
نکته آخر
در پایان این مطلب لازم است بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص خانواده را مرور کنیم. ایشان می فرمایند: «بخصوص من تکیه می کنم در این برهه از زمان روی مسیله ی خانواده تکیه کنید. دشمن -نه دشمن ایران یا دشمن انقلاب؛ دشمن بشریّت- تصمیم گرفته که نظام خانواده را در بین بشر از بین ببرد. خانواده سنّت الهی است. دشمن بشریّت یعنی جریان سرمایه داری بین المللی و صهیونیسم تقریباً از حدود صد سال پیش تصمیم گرفتند که خانواده را در بین بشر از بین ببرند؛ و یک جاهایی موفّق شدند. در آن جاهایی که از خدا دور بودند موفّق شدند، در یک جاهایی هم از جمله در ایران اسلامی ما موفّق نشدند  امّا دارند تلاش میکنند.