به دنبال تجمیع جوایز نیستیم – آزیلاز

یاسر احمدوند با بیان اینکه جشنواره ادبیات کودک و نوجوان جایزه ای است که وزارت ارشاد برگزار می کند و طبق سیاست های وزارت ارشاد طراحی شده است می گوید: اینکه هر بخش، نهاد و گروهی جایزه ای داشته باشند، اتفاق خوبی است و در کشور دنبال تجمیع  جوایز نیستیم.

به گزارش آزیلاز، در سراسر جهان جایزه های ادبی بسیاری برگزار می شود که علاوه بر تشویق نویسندگان و شاعران، تنور و بازار ادبیات را گرم می کند و سبب می شود نویسندگان، شاعران و آثار آن ها در رسانه ها مطرح شود و مخاطبان به خواندن این کتاب ها ترغیب شوند؛ در واقع جایزه های ادبی یکی از فعالیت هایی است که موجب شناخت کتاب های برتر با توجه به اهداف و معیارهای برگزارکنندگان جایزه ها می شود. در ایران نیز این جایزه ها با توجه به معیارهای شان به بررسی کتاب ها و معرفی برترین ها می پردازند.

ادبیات داستانی کودک و نوجوان یکی از بخش های جایزه کتاب سال است که بخش شعرش هم در جشنواره شعر فجر بررسی می شود. چند سالی هم هست این بخش برگزیده ای در کتاب سال نداشته و به داشتن شایسته تقدیر بسنده شده است. موضوعی که گاه محل نقد بود که در جایزه «کتاب سال» کتاب چند صفحه ای کودک و نوجوان با بقیه کتاب های چند صد صفحه ای در موضوعات دیگر مثلاً فلسفه مقایسه می شوند و گاه هیئت علمی جایزه با دادن «کتاب سال» به کتاب کودک و نوجوان موافقت نمی کند.» و این پیشنهاد مطرح می شد که بخش کتاب کودک و نوجوان از «کتاب سال» جدا شده و همان طور که برای ادبیات بزرگسال جایزه «جلال آل احمد» را برگزار می کنند، جایزه جدایی برای کتاب کودک و نوجوان در نظر بگیرند.

البته این طرح موافقان و مخالفانی هم داشت؛ نویسنده ای معتقد بود زمینه جدا کردن ادبیات داستانی کودک و نوجوان وجود ندارد، یا نویسنده ای با اشاره به جایزه های دیگر ادبیات کودک چون جایزه «مرغک» معتقد بود که نیازی به جایزه موازی نداریم، یا نویسنده ای معتقد بود «کتاب سال جا افتاده تر و قانون مندتر از جایزه جلال است، اگر بخواهند چنین اتفاقی که در زمینه بزرگسال افتاده، در بخش کودک و نوجوان هم بیفتد، چنین کاری نکنند بهتر است»

و نویسنده ای بر نقش نهادهای دولتی تاکید داشته و گفته بود «در همه جای دنیا دولت به لحاظ مالی پشتیبانی می کند اما دخالت نمی کند. دولت باید کار را به ان .جی .اوها مانند شورای کتاب کودک، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان که دولتی نیست بسپارد و پروسه اجرا دولتی شود یا پشتیبانی مالی از طرف دولت باشد و مجموعه هایی شرکت داده شوند که غیر دولتی هستند. جایی که دولت باشد، دخالت وجود دارد. شرایط ممیزی ایجاد می کند مثلا کتاب ها باید این چنین باشد و ..، ایدئولوژی یا نگرش خاص وجود دارد.» یا نویسنده دیگری در عین اینکه جدا شدن جایزه را اتفاق مبارکی خوانده بود و عنوان کرده بود: «اگر محصول و منشا جوایز ملی مان را از سمت حاکمیت به نهادهای مدنی چون انجمن نویسندگان کتاب کودک، لاک پشت پرنده و شورای کتاب کودک که وجه مدنی بیشتری دارند، منتقل کنیم احتمالا این جوایز هم اعتبار بیشتری خواهند داشت و هم در هدایت بازار نقش مهمی تری به عهده خواهند گرفت. آن چه من نتیجه می گیرم اتفاق مبارک بلوغ ادبیات کودک و نوجوان ایران است که سودای جوایز حاکمیتی باعث نمی شود جهتش را عوض کند.» 

مشروح نظرات را در گزارش «ادبیات داستانی کودک و نوجوان به جایزه ای جدا نیاز دارد؟» بخوانید.

طرح جشنواره ملی و بین المللی کتاب کودک و نوجوان از سال 1401 مطرح شده بود و نشان این جشنواره در نمایشگاه کتاب 1403 رونمایی شد. محمد حمزه زاده دبیری جشنواره و کاظم طلایی مدیریت هنری جشنواره را بر عهده دارند.این جشنواره هر سال در بخش ملی و دو سال یکبار در بخش بین المللی برگزار می شود و در دوره نخست هم جشنواره ملی خواهد بود. به گفته معاون فرهنگی ارشاد برای این جایزه عنوان خاصی انتخاب نشده است.

یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز درباره این جایزه به آزیلاز گفت: بیش از دو سال است که درباره جشنواره مستقل کودک و نوجوان برنامه ریزی می کنیم، جلساتی را شکل دادیم و صاحب نظرانی آمدند و درباره این موضوع گفت وگو کردند، نظراتی دادند. برداشت اهل فن این بود که ادبیات کودک در کشورمان ظرفیت خوبی دارد و شایسته است جایزه ای مستقل برای ادبیات کودک و نوجوان طراحی شود. 

او ادامه داد: درباره اینکه ابعاد این جشنواره چگونه باشد، چه موضوعاتی را در بر بگیرد، گستره و دوره برگزاری به چه شکل باشد، جلسات مختلفی برگزار شد. نظرات درباره جشنواره جمع آوری شد و بر اساس آن اساسنامه ای برای جایزه تدوین شد که این اساسنامه به امضای وزیر رسید و بعد هم ابلاغ شد. طبق اساسنامه این جایزه به شکل دوسالانه و سالانه برگزار خواهد شد؛ سالانه به صورت ملی و دو سالانه به صورت بین المللی. در سال نخست برگزاری که احتمالا مهرماه باشد، به صورت ملی برگزار خواهد شد. دبیر و هیئت علمی این جایزه انتخاب شده اند، فراخوان آن اردییبهشت ماه منتشر شد، ناشران آثار خود را به جشنواره ارسال می کنند. داروان رشته های مختلف هم انتخاب شده اند و امیدواریم اوایل پاییز، اولین دوره جشنواره به صورت ملی برگزار شود.

معاون فرهنگی ارشاد درباره حضور و همکاری با نهادهای مدنی حوزه کتاب کودک و نوجوان مانند شورای کتاب کودک و انجمن نویسندگان کودک و نوجوان نیز گفت: طبیعتا دوستان نظرات بخش های مختلف گرفته اند. این جایزه طبیعتا جایزه ای است که وزارت ارشاد برگزار می کند و طبق سیاست های وزارت ارشاد طراحی شده و پیش می رود. اگرچه علاقه مند هستیم جایزه به عنوان یک نهاد فراگیر باشد و با بخش های جانبی ای که تعریف شده به همگرایی اهالی ادبیات کودک و نوجوان و کسانی که در حوزه ادبیات کودک فعالیت دارند، کمک کند.

او درباره اینکه گویا پیش تر طرحی برای برگزاری جایزه ویژه ادبیات کودک و نوجوان توسط نهادهای مدنی با حمایت مالی و فکری وزارت ارشاد وجود داشته، بیان کرد: پیشنهادی از طرف نهادی های مدنی به دست ما نرسیده است اما طبعا اینکه هر بخش، نهاد و گروهی جایزه ای داشته باشند، اتفاق خوبی است.در کشور دنبال تجمیع جوایز نیستیم. باید جوایز مختلفی وجود داشته باشد و هرکدام از منظر و زاویه مورد نظر خود آثار را بررسی، انتخاب و معرفی کنند و دولت هم کمک می کند اما استقلال جوایز بخش خصوصی مهم است و نباید خدشه دار شود.

یاسر احمدوند در پایان گفت: جایزه ادبیات کودک و نوجوان بخش کودک جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی خواهد بود و برگزیدانش، در واقع برگزیدگان جایزه کتاب سال هستند که به صورت مستقل برگزار می شود.اسم مستقل و خاصی برای جایزه برگزیده نشده اما در آینده ممکن است نامی برایش انتخاب شود.

 پایان خبر آزیلاز