آیین بیل گردانی جشنی باستانی با قدمتی بیش از 2000 سال در شهرستان نیم ور استان مرکزی برگزار می شود. این آیین که ریشه در دوران زرتشتیان دارد به عنوان نمادی برای قدردانی از الهه آب آناهیتا و به شکرانه فراوانی آب در فصل زراعی برگزار می شود. هدف از این آیین طلب برکت و افزایش نزولات آسمانی برای کشت و زرع است. در این مراسم مردان با چرخاندن بیل های سنگین قدرت و پهلوانی خود را به نمایش می گذارند و برای سالی پربار دعا می کنند.

آشنایی با آیین بیل گردانی

فهرست

پیشینه آیین بیل گردانی

آیین بیل گردانی سنتی ۲۰۰۰ ساله برای قدردانی از الهه آب

آیین بیل گردانی با قدمتی حدود 2000 سال به عنوان یک سنت باستانی در منطقه نیم ور شناخته می شود. این آیین ریشه در باورهای کهن ایرانیان دارد و به منظور سپاسگزاری از الهه آب آناهیتا برگزار می گردد. در واقع این جشن نوعی شکرگزاری برای نعمت آب و امید به فراوانی آن در سال زراعی پیش رو است. این آیین باستانی نشان دهنده اهمیت آب در زندگی کشاورزی و ارتباط عمیق انسان با طبیعت است.

بیل گردانی شهر نیمور رسمی ماندگار از پیش از اسلام

بیل گردانی در شهر نیم ور به عنوان یک آیین باستانی از دوران پیش از اسلام به یادگار مانده است. این آیین نه تنها یک جشن و سرور است بلکه نمادی از همبستگی تلاش و قدردانی از نعمت های الهی نیز به شمار می رود. مردم نیم ور با حفظ و پاسداشت این سنت دیرینه آن را به نسل های آینده منتقل کرده اند. این آیین بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی این منطقه محسوب می شود و هر ساله با شکوه خاصی برگزار می گردد.

آشنایی با شهرستان نیم ور در محلات

شهرستان نیم ور واقع در استان مرکزی دارای قدمتی طولانی و تاریخی غنی است. این منطقه با داشتن آثار باستانی و جاذبه های طبیعی فراوان همواره مورد توجه گردشگران و پژوهشگران بوده است. نیم ور علاوه بر آیین بیل گردانی دارای آداب و رسوم خاص دیگری نیز است که نشان دهنده فرهنگ غنی و اصیل مردم این منطقه می باشد. این شهرستان با موقعیت جغرافیایی خاص خود دارای آب و هوایی معتدل و طبیعتی زیبا است.

فلسفه ی نام گذاری شهرستان نیم ور

در مورد فلسفه نام گذاری شهرستان نیم ور نظرات مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند که این نام به دلیل قرار گرفتن این شهر در میان دو قلعه یا دژ بزرگ به آن اطلاق شده است. عده ای دیگر بر این باورند که نام نیم ور برگرفته از نام یکی از شخصیت های تاریخی به نام همای دختر بهمن از سلسله کیانیان است. با این حال هنوز دلیل قطعی و مستندی برای نام گذاری این شهر وجود ندارد و این موضوع همچنان مورد بحث و بررسی قرار دارد.

لایروبی

یکی از مراحل مهم و ضروری پیش از برگزاری آیین بیل گردانی لایروبی نهرها و مسیل های آب است. این کار به منظور پاکسازی مسیر آب و آماده سازی آن برای آبیاری مزارع انجام می شود. لایروبی نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز کشاورزان و جلوگیری از هدر رفتن آب دارد. این فعالیت معمولاً با مشارکت و همکاری اهالی روستا انجام می شود و نشان دهنده حس مسئولیت پذیری و همبستگی اجتماعی است.

لایروبی | مراسمی پیش از آغاز بیل گردانی

لایروبی به عنوان یک مراسم تمهیدی قبل از آغاز آیین بیل گردانی انجام می شود. در این مراسم کشاورزان و اهالی روستا با بیل و دیگر ابزارآلات به پاکسازی نهرها و جوی های آب می پردازند. هدف از این کار رفع موانع و گل ولای از مسیر آب و تسهیل در جریان آن است. لایروبی علاوه بر جنبه عملی دارای جنبه آیینی و فرهنگی نیز است و به عنوان نمادی از آمادگی برای استقبال از فصل زراعی جدید محسوب می شود.

1- رژه لایروبان

پس از اتمام لایروبی لایروبان به همراه بیل های خود در یک رژه سنتی شرکت می کنند. این رژه به سمت محل برگزاری جشن بیل گردانی حرکت می کند و لایروبان با شور و اشتیاق آمادگی خود را برای شرکت در این آیین باستانی اعلام می کنند. رژه لایروبان فرصتی برای نمایش تلاش و زحمات این افراد و قدردانی از نقش آن ها در تأمین آب مورد نیاز کشاورزی است.

برپایی آیین

آیین بیل گردانی با آداب و رسوم خاصی برگزار می شود. در این مراسم مردان قوی هیکل و پهلوان با چرخاندن بیل های سنگین قدرت و مهارت خود را به نمایش می گذارند. تماشاگران نیز با تشویق و هلهله به آن ها انرژی می دهند. این آیین فرصتی برای تجدید دیدار شادی و سرور و تقویت همبستگی اجتماعی است.

جشن بیل گردانی

جشن بیل گردانی با اجرای برنامه های متنوع و شاد همراه است. در این جشن علاوه بر اجرای آیین بیل گردانی برنامه های دیگری مانند موسیقی محلی رقص های سنتی و نمایش های آیینی نیز برگزار می شود. هدف از این برنامه ها ایجاد فضایی شاد و مفرح برای شرکت کنندگان و گرامیداشت این سنت باستانی است.

روز جشن

روز جشن بیل گردانی روزی خاص و به یادماندنی برای مردم نیم ور است. در این روز همه اهالی روستا با لباس های محلی و سنتی در محل برگزاری جشن حضور پیدا می کنند. شور و هیجان خاصی در بین مردم دیده می شود و همه برای تماشای آیین بیل گردانی و شرکت در شادی های آن لحظه شماری می کنند.

3- بیل گردانی

مهم ترین بخش آیین بیل گردانی اجرای نمایش بیل گردانی توسط پهلوانان و مردان قوی هیکل است. در این نمایش شرکت کنندگان با چرخاندن بیل های سنگین قدرت و مهارت خود را به نمایش می گذارند. این کار نیازمند قدرت بدنی بالا تعادل و هماهنگی است و تماشاگران را به وجد می آورد.

4- تماشاچیان به صحنه می آیند

پس از اتمام نمایش اصلی بیل گردانی فرصتی برای تماشاگران فراهم می شود تا خودشان نیز شانس خود را در چرخاندن بیل ها امتحان کنند. این کار باعث ایجاد فضایی صمیمی و شاد می شود و تماشاگران را بیشتر درگیر این آیین باستانی می کند.

5- اهدای جایزه به فرد برنده حس ختام مراسم

در پایان مراسم بیل گردانی به فردی که بهترین عملکرد را در چرخاندن بیل ها داشته باشد جایزه ای اهدا می شود. این جایزه معمولاً یک هدیه ارزشمند و نمادین است که به عنوان یادگاری از این آیین باستانی به برنده اهدا می شود. اهدای جایزه حسن ختام مراسم بیل گردانی است و باعث ایجاد حس رضایت و خوشحالی در بین شرکت کنندگان می شود.

محل و زمان برگزاری مراسم

مراسم بیل گردانی معمولاً در میدان اصلی شهر نیم ور برگزار می شود. این میدان به عنوان محل اصلی تجمع مردم و برگزاری مراسم های آیینی و سنتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زمان برگزاری این مراسم معمولاً در فصل بهار و قبل از آغاز فصل زراعی است. تاریخ دقیق برگزاری مراسم هر ساله توسط مسئولین محلی اعلام می شود.

ثبت ملی

آیین بیل گردانی به دلیل اهمیت فرهنگی و تاریخی خود در فهرست ملی میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است. این ثبت نشان دهنده ارزش و اهمیت این سنت باستانی برای حفظ و پاسداشت فرهنگ و هویت ایرانی است. ثبت ملی آیین بیل گردانی باعث افزایش توجه به این آیین و تلاش برای حفظ و ترویج آن در بین نسل های آینده خواهد شد.

پانویس

منابع

پیوند به بیرون

چرا آیین بیل گردانی در نیم ور برگزار می شود؟

آیین بیل گردانی در نیم ور به دلیل قدمت باستانی ارتباط با کشاورزی و شکرگزاری از الهه آب در این منطقه برگزار می شود.

مراحل برگزاری آیین بیل گردانی چیست؟

مراحل برگزاری شامل لایروبی رژه لایروبان اجرای نمایش بیل گردانی و اهدای جایزه به بهترین شرکت کننده است.

هدف از برگزاری آیین بیل گردانی چیست؟

هدف از برگزاری شکرگزاری از نعمت آب طلب برکت برای کشت و زرع و تقویت همبستگی اجتماعی است.

آیین بیل گردانی چه ارتباطی با کشاورزی دارد؟

این آیین با لایروبی نهرها و آماده سازی زمین برای کشت ارتباط مستقیم با کشاورزی و آبیاری دارد.

آیا آیین بیل گردانی در شهرهای دیگر نیز برگزار می شود؟

اطلاعات دقیقی در مورد برگزاری این آیین در شهرهای دیگر در دسترس نیست و بیشتر مختص به نیم ور است.